آموزشی، احادیث، توصیه های خوراکی
امور تقویت کننده عقل
تدریس آیت الله تبریزیان
تقویت ڪننده عقل
در روایات آمده ڪه عقل مانند چراغی عمل می‌ڪند ڪه در سر است ولی نور آن در تمام بدن وجود دارد، عقل یعنی قدرت درڪ، البته اصل لغتش به معنی بندی است ڪه با آن چهارپا را می‌بندند تا هر ڪاری نڪند، و آن را محدود می‌ڪند، عقل در انسان مانند این بند عمل می‌ڪند و مانع می‌شود ڪه انسان به دنبال شهوات برود و سبب می‌شود ڪه انسان حدومرزها را رعایت ڪند .
اموری ڪه عقل را تقویت می‌ڪند :
۱ اولین تقویت‌ڪننده عقل سرڪه است، امام صادق (ع) می‌فرمایند: «الخل يشدّ العقل» یعنی «سرڪه عقل را تقویت می‌ڪند.» [۱]
روایاتی ڪه سرڪه را مقوى عقل معرفی می‌ڪنند بسیار است.
۲ دومین تقویت‌ڪننده عقل خرفه🌱 است، خرفه همان سبزی حضرت زهرا (س) است.
پیامبر (ص) می‌فرمایند: «عليكم بالفرفخ فهي المكيسة، فإنّه إن كان شيء يزيد في العقل فهي»[۲] «بر شما باد خرفه، انسان را زرنگ (عاقل) می‌ڪند و اگر چیزی عقل را زیاد ڪند خرفه است.»
۳ سومین تقویت‌ڪننده عقل برگ چغندر ☘️ است، در روایت درباره برگ چغندر آمده: «يشدّ العقل ويصفّي الدم»[۳]
«عقل را تقویت می‌ڪند و خون را صاف می‌ڪند.»
۴ چهارمین تقویت‌ڪننده عقل ڪدو تنبل 🎃 است، در روایت آمده: «الدّباء يزيد في العقل»[۴]
«ڪدوتنبل عقل را زیاد می‌ڪند.»
۵ پنجمین تقویت‌ڪننده عقل به 🍈است، در روایت آمده: «عليكم بالسفرجل فكلوه فإنّه يزيد في العقل والمروءة»[۵]
«بر شما باد به، آن را بخورید، زیرا عقل و مروت را زیاد می‌ڪند.»
۶ ششمین تقویت‌ڪننده عقل تجارت 💸 است، امام صادق (ع) می‌فرمایند: «التجارة تزيد في العقل.»[۶] یعنی «تجارت عقل را زیاد می‌ڪند.»
در روایت دیگر آمده: «ترك التجارة ينقص العقل»[۷]
یعنی «رها ڪردن تجارت عقل را ڪم می‌ڪند.»
۷ هفتمین تقویت‌ڪننده عقل عطر 🌹 است، در روایت آمده: «من تطيّب أول النهار لم يزل عقله إلى الليل»[۸] یعنی «ڪسی ڪه اول روز از عطر استفاده ڪند تا شب عقلش باقی می‌ماند.» البته عطر نمی‌تواند به‌عنوان درمان ضعف عقل باشد و یڪ تقویت موقتی است.
۸ هشتمین تقویت‌ڪننده عقل حجامت است، در روایت آمده: «إنّ الحجامة تصحّح البدن وتشدّ العقل»[۹] «حجامت بدن را سالم می‌ڪند و عقل را تقویت می‌ڪند.»
۹ نهمین تقویت‌ڪننده عقل مسواڪ است، امام باقر (ع) می‌فرمایند: «السواك يذهب بالبلغم ويزيد في العقل.»[۱۰] یعنی «مسواڪ زدن بلغم را برطرف می‌ڪند و عقل را زیاد می‌ڪند.» شاید بتوان گفت ڪه در اثر ڪم شدن بلغم عقل تقویت می‌شود.
۱۰ دهمین درمان سداب 🌼 است، امام ڪاظم (ع) می‌فرمایند: «السداب يزيد في العقل»[۱۱] یعنی «سداب عقل را زیاد می‌ڪند.»
۱۱ یازدهمین درمان ڪندر است، پیامبر (ص) می‌فرمایند: «عليكم باللبان ، فإنه يمسح الحر من القلب كما يمسح الإصبع العرق عن الجبين ، ويشد الظهر ، ويزيد في العقل ، ويذكي الذهن ، ويجلو البصر ، و يذهب النسيان»[۱۲]
«بر شما باد ڪندر زیرا گرمی از قلب را پاڪ می‌ڪند همان‌گونه ڪه انگشت عرق را از پیشانی پاڪ می‌ڪند، و ڪمر را تقویت می‌ڪند و عقل را زیاد می‌ڪند و ذهن را تیز می‌ڪند و بینایی را جلا می‌دهد و فراموشی را برطرف می‌ڪند.»
۱۲ دوازدهمین تقویت‌ڪننده عقل ڪرفس 🌿 است، در روایت آمده: «أنه أي الكرفس يورث الحفظ، ويذكي القلب»[۱۳] یعنی «ڪرفس سبب تقویت حافظه می‌شود و قلب را تیز می‌ڪند (انسان را تیزهوش می‌ڪند).
۱۳ سیزدهمین تقویت ڪننده هلیله و شڪر🍚 است، در رساله ذهبیه آمده: «ومن أراد أن يزيد في عقله يتناول كل يوم ثلاث هليلجات بسكر ابلوج.»[۱۴]
«ڪسی ڪه می‌خواهد عقلش را زیاد ڪند، هر روز سه عدد هلیله با شڪر بلوچستان بخورد.».
۱۴ چهاردهمین تقویت‌ڪننده گوشت🍖 است، امام صادق (ع) می‌فرمایند: «اللحم ينبت اللحم ويزيد في العقل ومن ترك أكله أياماً فسد عقله»[۱۵] یعنی «گوشت، گوشت می‌رویاند و عقل را زیاد می‌ڪند و ڪسی ڪه چند روزی گوشت نخورد عقلش فاسد می‌شود.»
[۱] المحاسن ج۲ ص۴۸۵ [۲] المحاسن ج۲ ص۵۱۷ [۳] المحاسن ج۲ ص۵۲۰ [۴] المحاسن ج۲ ص۵۲۰ [۵] المحاسن ج۲ ص۵۵۰ [۶] الاصول من الڪافي ج۵ ص۱۴۸[۷] الاصول من الڪافي ج۵ ص۱۴۸ [۸] الاصول من الڪافي ج۶ ص۵۱۰ [۹] الخصال ص۶۱۱ [۱۰] ثواب الأعمال ص۱۸ [۱۱] المحاسن ج۲ ص۵۱۵ [۱۲] بحار الأنوار ج۵۹ ص۲۹۴ [۱۳] بحار الأنوارج۶۳ ص۲۴۰ [۱۴] بحار الأنوار ج۵۹ ص۳۲۴ [۱۵] طب الأئمةص۱۳۹